Thuần hóa cẩm cù rừng

Cẩm cù khô Hoya pachyclada - Loài phân bố chủ yếu ở các khu rừng khô ở
Tây Nguyên Việt Nam

Có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, hầu hết Cẩm cù (hay Hoya - còn gọi là Hoa sao) phát triển tốt trong nhà, trong khu vực được bảo vệ hay một nhà kính. Các cây Cẩm cù leo lên bằng rễ con, thân nhỏ, khi chưa được cắt tỉa chúng tạo thành một tấm thảm dày. Một số loài tạo được những giỏ đẹp. Việc chăm sóc Cẩm cù có thể tuân theo những kinh nghiệm chung như sau:

1. Ánh sáng - một cửa sổ hướng phía bắc là một vị trí tốt. Mặc dù Cẩm cù không cần ánh sáng trực tiếp, nhưng chúng sẽ không phát triển tốt nếu xa cửa sổ, trừ khi bạn muốn phát triển chúng dưới ánh sáng huỳnh quang và hoặc muốn tránh ánh mặt trời vào thời điểm nóng nhất.

2. Đất - ẩm, thoát nước tốt, đất sáng, loại đất trồng cây cảnh bán ở chợ và thêm một số đá trân châu (perlite) là một loại đất tốt.

3. Tưới nước - giữ đất ẩm ướt vào mùa xuân và mùa hè, khô vào mùa đông nhưng đừng để khô lá. Ở vùng khí hậu khô tưới nước thường xuyên hơn có thể là cần thiết. Một số loại thích thường xuyên dưới sương; làm sạch chúng và tăng độ ẩm ... nhưng ngoại trừ khi cây vừa chớm nở hoặc ở dạng hoa.

4. Nhiệt độ - cung cấp cho chúng nhiệt độ trung bình khoảng 28 độ. Nhiệt độ ấm áp trong mùa sinh trưởng mùa Xuân và mùa Hè. Các cây gần như không hoạt động trong mùa đông.

5. Phân bón - Trong mùa Xuân thuận lợi để bón phân cho Cẩm cù. Phân bón hoà tan trong nước tưới bốn tuần một lần, ba hoặc bốn lần trong mùa phát triển sẽ tạo ra một sự tăng trưởng mạnh mẽ và dự trữ chất dinh dưỡng trong mùa đông. Sự nở hoa xuất hiện vào mùa Xuân và mùa Hè khi cây hoạt động nhiều nhất. Thiếu nước hoặc phân bón quá nhiều sẽ gây ra nâu mép lá và có lẽ lá sẽ rụng.

Cẩm cù đá Hoya reticulata - loài phân bố chủ yếu ở vùng núi đá vôi Quảng Bình

Giống như với hầu hết các thực vật, Cẩm cù cần chăm sóc tốt. Tuy nhiên, nó sẽ bực tức với sự nuông chiều, lơ lửng, rung lắc, xử lý liên tục và di chuyển. Chúng có một đặc thù đáng chú ý: những bông hoa của chúng được tạo ra trên một cuống chung mà cái cuống này sẽ ở lại trên thân khi hoa tàn và sẽ cho hoa mới trong mùa tiếp, do đó hãy để lại các cuống hoa này. Ngoài ra, để hoa đầy đủ hơn, hầu hết người trồng khuyên nên giới hạn rễ của chúng trong các chậu, giò...

Nguồn: biodivn.com

Cây phụ nữ khỏa thân ở Thái Lan

Loài cây này có tên là Nareepol, hay còn gọi là cây phụ nữ. Cái tên Nareepol xuất phát từ tiếng Thái, Naree có nghĩa là “phụ nữ”, còn Pol có nghĩa là “cây”, ghép 2 từ lại sẽ có nghĩa là “cây phụ nữ”.

Hình dáng quả giống người phụ nữ khỏa thân đáng kinh ngạc. Một số người truyền tai nhau rằng, nếu đàn ông đụng vào thân cây thì lá sẽ rung lên, còn các cô gái đụng vào thì hoàn toàn không có hiện tượng gì.

Một số ý kiến cho rằng loại quả này chỉ là sản phẩm của nhân tạo, bởi bên trong quả không thấy có cấu tạo khung.

Đức Hòa

Cây hoa bún ở phía tây Hà Nội

Trái với tên gọi xa lạ, cây bún lại quen thuộc ở nhiều nơi như Huế, Quảng Nam, Ninh Thuận… Tại Hà Nội, cây to và đẹp nhất nằm ở Mỹ Đình, Nam Từ Liêm.

Cứ mỗi độ tháng 3, 4, cây bún đầu làng Đình Thôn - nay thuộc phường Mỹ Đình 1- lại nở hoa rực rỡ.

Cây bún là một loài thuộc chi Crateva, thuộc họ Cáp. Tên gọi khác là họ Bạch hoa hay Màn Màn (capparaceae).

Hoa bún có hai màu trắng và vàng. Mỗi hoa cho ra hơn chục nhụy màu đỏ pha tím.

Khi nở, hoa mọc thành từng chùm phía đầu cành, đung đưa trước gió. Màu hoa vàng xen lẫn sắc xanh của lá khiến cây bún nổi bật giữa đầu làng, thu hút ánh nhìn bất kể ai ngang qua.

Người làng Đình Thôn cho biết cây bún đã gần 300 năm tuổi và từng suýt bị kẻ gian đốn hạ.

Trước kia, cây bún từng là nơi nghỉ chân, hóng mát của những người dân trong vùng sau một ngày làm đồng vất vả. Ngày nay, nó trở thành điểm nhấn của vùng đô thị mới bởi rất ít nơi trong Hà Nội trồng loại cây này.

So với nhiều loài trồng trong thành phố, cây bún không thua về độ che phủ lấy bóng mát, thậm chí có phần hơn nhờ vẻ đẹp rực rỡ vào mùa hoa nở.

Mọc ở đầu làng và tồn tại hàng trăm năm nên cây bún được ví như cây đa của làng Đình Thôn. Người trong làng không ai dám ngắt hoa chơi hay ngửi thử.

Nguồn: vnexpress

Những loài hoa kỳ lạ trên thế giới

Thế giới tự nhiên muôn hình vạn trạng ẩn chứa nhiều điều kỳ diệu để con người khám phá. Có không ít những loài hoa lạ và kỳ dị trong thiên nhiên, trong đó phải kể tới hoa xác chết, hoa đầu lâu, phong lan ma…

Hoa xác chết

Loài hoa kỳ lạ còn có tên khoa học là Amorphophallus titanum, hay còn được biết tới với cái tên dân dã "hoa xác chết" do màu sắc và mùi hương nồng của hoa y hệt mùi thịt bị thối rữa. Chùm hoa của loại cây này có thể cao tới 3m, đường kính có thể to tới 1m, có nguồn gốc từ hòn đảo Sumatra của Indonesia. Bề mặt của cánh hoa có màu đỏ sẫm như miếng thịt, còn hương tỏa ra rất thu hút loài ruồi ăn xác chết.

Theo chu kỳ mấy năm mới nở một lần nên vào kỳ nở rộ, hoa xác chết là nơi rất hút khách du lịch.

Một bông hoa nở thường kéo dài trong 3-4 ngày. Mùi hương "đậm" nhất tỏa ra vào ngày thứ 2. Sau đó, hoa dần dần lụi đi và phải mấy năm sau mới nở tiếp. Hoa xác chết được coi là một trong những điều kỳ lạ của tự nhiên, thu hút khách du lịch tới chiêm ngưỡng.

Hoa mõm sói Snapdragon

Khi tươi, hoa mõm sói khá bắt mắt.

Hoa mõm sói còn được biết tới với cái tên kim ngư thảo, mõm rồng. Đây là loài hoa thường phân bố tại các đỉnh núi đá ở châu Âu, Mỹ và Bắc Phi. Khi tươi, hoa có màu hồng phấn rất đẹp.

Khi héo đi, những bông hoa có hình thù như đầu lâu.

Tuy nhiên, khi hoa héo đi, các hạt rơi xuống, để lại bông hoa một hình dáng rất kỳ dị như đầu lâu. Một số nơi trên thế giới còn gọi chúng là cây sọ rồng vì ngoại hình rùng rợn của loại hoa này khi chết đi. Theo truyền thuyết xưa, người ta thường trồng loại hoa này trong vườn với ý nghĩ chúng có sức mạnh tiềm ẩn và diệt trừ tà ma.

Phong lan ma

Phong lan ma là loài hoa tưởng chừng đã tuyệt chủng

Tên khoa học của loại hoa này là Epipogium aphyllum. Đây là một trong những giống hoa phong lan quý hiếm nhất trên thế giới, tưởng chừng đã tuyệt chủng cách đây hơn 20 năm. Chúng phân bố tại các khu rừng ở Cuba hay Florida, Mỹ.

Chúng không có lá nên không thể tự quang hợp.

Sở dĩ có tên "phong lan ma" bởi loài hoa này có thể sống dưới lòng đất nhiều năm, chỉ nở hoa trong điều kiện thuận lợi. Hoa nở trong vòng 6-8 tháng với màu trắng, mùi hương nhẹ và hình thù kỳ lạ.

Hoa móng cọp xanh

Hoa có tên khoa học là Strongylodon macrobotrys, nguồn gốc tại các khu rừng nhiệt đới ở Philippines. Loài hoa có màu xanh ngọc bích, kết thành từng chùm dài tới 3m.

Hoa có sự pha trộn màu kỳ diệu giữa xanh da trời và xanh ngọc bích, tạo nên vẻ đẹp lạ kỳ. Đây là một trong những loại hoa đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.

Hoa son môi

Hoa của loài cây này có màu đỏ thẫm rất quyến rũ.

Psychotria elata còn được ví như "đôi môi đỏ mọng giữa rừng". Loại cây này sống tại các nước nhiệt đới thuộc châu Mỹ như Costa Rica, Colombia… Nhìn từ xa, hoa như đôi môi chúm chím, căng mọng đầy quyến rũ của người thiếu nữ.

Việt Hà

Lịch sử Xương rồng Việt Nam

Quỳnh hoa đã có mặt ở Việt Nam từ xưa

Cây Xương rồng và cây Mọng nước nói chung có mặt  Việt Nam từ lúc nào?

Đó là một câu hỏi không dễ trả lời. Việt Nam là một quốc gia nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa, không là nguyên quán của loại cây gai góc này. Rất hiếm hoi để tìm ra các tư liệu bằng chứng về sự hiện diện của các loài cây ho Cactaceae ở Việt Nam. Các nhà thực vật học đều thống nhất ý kiến cho rằng Xương rồng có nguồn gốc từ khu vực Tân Thế giới.

Tại Việt Nam từ xưa, các cụ nhà ta có thói quen tao nhã "Thưởng Quỳnh đêm trăng", "Khi xem hoa nở, khi chờ trăng lên". Hoa Quỳnh (hoặc nhiều nơi gọi là Quỳnh Hoa, Đàm Hoa, Nguyện Hạ Mỹ Nhân, ...) có tên tiếng Anh là "Night Blooming Cereus", "Queen of the Night", "Moon Cactus", "Night Cactus", "Orchid cacti" và các tên khoa học (tùy giống) là Epiphyllum grandilobum, Epiphyllum oxypetallum, Phyllocactus grandis , Selenicereus grandiflorus … Hoa quỳnh là cây hoa nở đẹp về đêm, chủ yếu hoa có màu trắng, một số giống hoa mang màu đỏ, màu tím đỏ. Cây Quỳnh có nguồn gốc từ Trung và Nam Mỹ, không rõ cây được di thực vào Việt Nam từ lúc nào. Cây Quỳnh có cùng họ với cây Thanh Long (Hylocereus undatus.).

Truyện Kiều (Nguyễn Du) có đoạn:

"Hài văn lần bước dặm xanh

Một vùng như thể cây quỳnh cành giao"

Cây giao cũng là một dạng giống như cây xương rồng nhưng thuộc họ Euphorbiacea (Thầu Dầu), tên khoa học là Euphorbia tirucalli. Cây giao có cành không lá, có tên Việt Nam là xương khô, san hô xanh, xương cá, tên tiếng Anh là Milk bush, Finger tree, Indian ree spurge.

Một chứng tích khác về sự hiện diện cây xương rồng ở Việt Nam:

Nữ sĩ Đoàn Thị Điểm (1705 - 1748), tác giả của tuyệt tác "Chinh phụ ngâm". Theo tương truyền có lần nữ sĩ họ Đoàn gặp Trạng Quỳnh và ra câu đối:

"Cây xương rồng, trồng đất rắn, long vẫn hoàn long".

Trạng Quỳnh cũng tỏ ra là tay chẳng vừa, đối lại:

"Quả dưa chuột, tuột thẳng gang, thử chơi thì thử".

Bài viết này không có ý bàn luận văn chương nhưng xin dẫn chứng ra các câu chuyện trên để chứng tỏ là cây xương rồng cũng đã hiện diện ở Việt Nam ít nhất cũng vài ba thế kỷ rồi.

Vào cuối thế kỷ XIX, khi người Pháp xây dựng hệ thống hỏa xa ở Việt Nam. Để phòng tránh súc vật đi vào các đường rầy ăn cỏ có thể gây hại cho các đoàn tàu, người Pháp đã cho nhập nội giống xương rồng Opuntia đầy gai nhọn. Dè đâu, giống cây này quá hợp với thủy thổ vùng khô cằn như hoang mạc của đất Phan Rang, Phan Thiết, Phan Rí, Ninh Thuận, Bình Thuận mà phát triển quá mau lẹ và trở nên một loài cây phổ biến ở đây.

Xương rồng Opuntia

Nhiều nghệ nhân trồng xương rồng đã đồng ý là thú chơi và sưu tập xương rồng ở Việt Nam khởi đầu vào những năm 1970, chủ yếu ở vùng miền Nam. Sau 1975, số người chơi giảm hẳn và phong trào khởi sắc dần vào những năm sau 1990, hầu như khắc các tỉnh thành ở Việt Nam đều có người chơi xương rồng, đặc biệt các hội thi Hoa, xương rồng thường gây các chú ý đặc biệt khi người dân đến thưởng lãm.

Lê Anh Tuấn

Hoa loa kèn vào mùa

Loa kèn ở đất hoa Tây Tựu (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) đang vào chính vụ thu hoạch. Những bông hoa trắng tinh khôi rất đỗi quen thuộc với người Hà Nội năm nay nở sớm tới gần hai tháng.

Bắt đầu cho thu hoạch cách đây khoảng hai tuần, đến nay loa kèn ở Tây Tựu - đất trồng hoa nổi tiếng giáp trung tâm Hà Nội - đã vào chính vụ.

Mùa hoa loa kèn - loài hoa của tháng tư - năm nay đến sớm hơn so với mọi năm nửa tháng do thời tiết nắng ấm. Người trồng chọn những nụ hoa đã chuyển sang màu trắng, kích thước lớn để cắt bán. 

Mỗi vụ hoa loa kèn kéo dài khoảng 6 tháng, người dân bắt đầu trồng từ tháng 10 âm lịch năm ngoái. Trong thời gian này, hoa cần được chăm sóc, tưới bón liên tục. Nhiều người còn thắp đèn điện trên ruộng, chiếu sáng suốt đêm để "đánh lừa" hoa phát triển cao và to hơn.

Trên ruộng loa kèn của gia đình ông Chu Thiên Đường, người làng Đăm, phường Tây Tựu, việc thu hoạch hoa đang diễn ra khá gấp rút. Khi ruộng hoa đã đủ độ chín, thời gian thu hoạch khá ngắn, chỉ 7 đến 10 ngày.

Nhà ông Đường trồng được 5 sào loa kèn, hoa phát triển tốt nên mỗi sào cho khoảng 20-25 nghìn bông. Để kịp thu hoạch xong trước khi loa kèn nở, ngày nào gia đình ông Đường cũng phải huy động tới ba người ra ruộng cắt hoa. Công việc chỉ kết thúc khi trời đã tối.

Người trồng loa kèn phải cắt từng cành hoa một, bao giờ đủ 100 bông thì buộc lại thành một bó, cứ như vậy cho đến khi cả ruộng hoa hàng chục nghìn bông được thu hoạch hết. Năm nay loa kèn Tây Tựu được mùa, cây hoa cho nhiều nụ đẹp. Đợt mưa ẩm kéo dài khiến một số bông hoa bị vết vàng nhưng số lượng không đáng kể.

Hoa loa kèn không đòi hỏi chăm sóc kỳ công như ly, hồng, cúc... nhưng khá nhạy cảm với thời tiết nên với người trồng hoa, mỗi vụ loa kèn giống như một "canh bạc". Năm ngoái, trời ít mưa, nhiều sương muối, khiến phần lớn loa kèn bị nám vàng, phải bỏ. Chính vì rủi ro, hiệu quả kinh tế không cao, nên những năm gần đây nhiều gia đình trồng loa kèn ở Tây Tựu đã chuyển sang trồng các loại hoa khác.

Những chuyến xe chở hoa chạy "con thoi" thâu đêm giữa Tây Tựu và chợ hoa Quảng Bá, cung cấp loa kèn cho cả Hà Nội.

Ban ngày cắt hoa, tối đến anh Vũ Đình Canh (36 tuổi, thôn Hạ, phường Tây Tựu) lại phải chở hoa đến chợ Quảng Bá cách nhà gần 10 km bán. Hoa đẹp nên anh Canh khá đắt hàng, giá khoảng 120.000 đồng một bó 100 bông. Bán hết mỗi xe hoa, anh Canh lại về nhà chở xe khác lên bán, cho đến sáng mới nghỉ.

Hoa loa kèn trắng muốt đã đi vào thi ca, hội họa, rất đỗi quen thuộc với Hà Nội.

Nguồn: vnexpress